Rečenica “Volim grad koji teče” se može videti maltene na svakom ćošku u Rijeci — a nakon što u trećem najvećem hrvatskom gradu provedete samo par sati, biće vam sasvim jasno da Rijeku zaista jeste lako zavoleti.
Iako su druga mesta u Hrvatskoj leti mnogo posećenija od Rijeke, grad koji teče je savršen izbor za produženi vikend tokom kojeg možete da obiđete grad, okupate se na moru, skoknete do prekrasne Opatije ili svratite do ostrva Krk. A ukoliko u Hrvatskoj provodite više vremena, od Rijeke je veoma lako i brzo doći do nekih od najlepših gradova u Istri, uključujući Rovinj, Pulu i Poreč.
Zbog svog izuzetno povoljnog geografskog položaja, Rijeka se pre par stotina godina razvila u jednu od najvećih luka u ovom delu Evrope — a i dan danas je najveća luka u Hrvatskoj. Osim toga, Rijeka je takođe poznata i po brodogradnji (u gradu se nalaze čak dva brodogradilišta). Kada pročitate ovo, možda ćete pomisliti da je Rijeka jedan industrijski, lučki grad u kome nema bog zna šta da se radi, ali to nikako nije tačno. Rijeka ima pregršt kulturno-istorijskih znamenitosti, poznata je kao grad tolerancije, a 2020. godine je proglašena i evropskom prestonicom kulture.
Takođe, za razliku od mnogih primorskih mesta koja su sasvim mrtva čim turisti odu, sasvim sam sigurna da je Rijeka odličan grad za život tokom cele godine — i da se nećete pokajati kad god da odlučite da je vidite.
Što se mene tiče, Rijeka ima samo jednu manu — izuzetno je brdovita — ali većina onoga što je zanimljivo turistima se nalazi u i oko Korzoa, koji je smešten maltene tik do mora.
Obilazak Rijeke dakle i treba započeti kod Korzoa, glavne ulice i pešačke zone u gradu, i čuvenog Jadranskog trga kojim dominira predivna palata Jadran u kojoj je smeštena Jadrolinija, najveća hrvatska brodarska kompanija. U Rijeci ćete videti mnogo istorijskih građevina koje krase centar grada, ali Jadrolinija je zaista najimpresivnija palata koja može da stoji rame uz rame sa nekim od najpoznatijih palata u Evropi.
Šetajući dalje Korzoom, naići ćete na simbol Rijeke, Gradski toranj koji je u srednjem veku služio kao ulaz u utvrđeni grad i na kome se još od 17. veka nalazi časovnik. Ispod časovnika se nalazi i dvoglavi orao koji stoji na ćupu iz kojeg teče nepresušni izvor vode, simbol odanosti austrijskom caru Leopoldu I Habzburškom.
Ako prođete kroz Gradski toranj, ubzo ćete izbiti i na Katedralu Svetog Vida, posvećenu svecu zaštitniku Rijeke, čija gradnja je trajala oko 100 godina sa prekidima. Katedrala je završena u 18. veku i od tada joj se nije bitno menjao izgled. Zanimljivo je da se maltene odmah iza katedrale nalazi riječki zatvor za koji nikada ne bih rekla da je zatvor pošto je smešten u još jednoj velelepnoj građevini.
Iznad katedrale se nalaze i dva bitna riječka muzeja — Pomorski i povjesni muzej hrvatskog primorja i Muzej grada Rijeke. Pomorski i povjesni muzej je smešten u Guvernerovoj palati, a odmah pored njega je i Muzej grada Rijeke, u zgradi nekadašnjeg Muzeja revolucije.
Pomorski i povjesni muzej ima impresivnu zbirku istorijskih predmeta koji su pripadali bogatim riječkim porodicama (nameštaj, nakit, tekstil…) kao i veoma zanimljivu zbirku brodske opreme, navigacionaih instrumenata i maketa i modela jedrenjaka. Interesantno je spomenuti da se u ovom muzeju nalazi i spasilački prsluk sa Titanika, kojeg je muzeju poklonio pomorac Josip Car iz Rijeke. Ovaj pomorac je bio član posade broda Karpatije, koja je učestvovala u spasavanju putnika i posade sa Titanika.
U Muzeju grada Rijeke se čuvaju dokumenta, poštanske markice, gramofoni, fotografije, oružje i razni drugi predmeti koji svedoče o istoriji i kulturi ovog grada. Bitno je nepomenuti da je glavna zgrada muzeja smeštena u neobarknoj Palati šećera, u kojoj je nekada bila smeštena rafinerija šećera, a da muzeju pripada i brod Galeb, školski brod Jugoslovenske ratne mornarice i jahta Josipa Broza Tita kojom je maršal obišao 18 zemalja na 3 kontinenta.
U neposrednoj blizini Korzoa se nalazi još nekoliko impresivnih verskih objekata, od kojih je najfascinantnija Kapućinska crkva Gospe Lurdske, neogotička građevina podignuta početkom 20. veka. Još se ističu Pravoslavna crkva Svetog Nikole i Crkva Uznesenja Blažene Djevice Marije.
Pravoslavna crkva Svetog Nikole je sagrađena krajem 18. veka, a legenda kaže da riječki guverner nikako nije želeo da Srbi grade crkvu u centru Rijeke i da je nakon ko zna koliko molbi ljutito bacio kamen u more i rekao im da tu grade crkvu. Nakon toga, Srbi su napravili nasip i na njemu izgradili ovu crkvu.
Crkva Uznesenja Blažene Djevice Marije je podignuta u 15. veku na mestu nekadašnjih rimskih termi, a pored nje se nalazi čuveni Kosi toranj, zvonik koji je nagnut čak 40 cm.
Na Trgu Riječke rezolucije se nalazi još jedna crkva, Crkva Svetog Jeronima iz 14. veka u kojoj se nalazi i mauzolej. Tokom naše posete Rijeci, ispred crkve su se održavali koncerti alternativne muzike. Rijeka je inače izuzetno živahan grad i deluje kao da Riječani vode prilično zanimljive društvene živote — svi kafići i restorani u centru su bili puni još pre zalaska sunca i muzika je dopirala iz celog grada.
Oko Korzoa bih još izdvojila Stara vrata, najstariji arhitektonski spomenik u Rijeci koji potiče iz rimskog doba. Nažalost, Stara vrata su se renovirala kada smo mi bili u gradu, tako da nismo imali priliku da ih vidimo uživo.
I naravno, kada ste u centru grada, obavezno prošetajte Rivom — videćete luku, lukobran molo longo (služi kao putnički terminal), lučke dizalice i razne brodiće i luksuzne jahte. Šetajući Rivom, doći ćete i do Hrvatskog narodnog kazališta Ivan Zajc ispred kojeg se nalazi i simpatičan mali park koji se nadovezuje na gradsku tržnicu.
Na kraju, ukoliko imate još vremena i snage, savetujem da odete i na brdo Trsat, gde se između ostalog nalazi Trsatska gradina, tvrđava sa koje se pružaju najbolji pogledi na čitavu Rijeku. Trsat je visok samo 138 metara, ali ako planirate da u ovaj deo grada idete peške, spremite se na uspon od veoma zamornih 560 stepenika.
Umesto toga, bolje je da do Trsata odete autobusom ili kolima. Auto možete parkirati kod Parka heroja (u kome se nalazi spomen kosturnica vojnicima iz Drugog svetskog rata) ili crkve Gospe Trsatske (ispred koje se nalazi skulptura pape Ivana Pavla II koji je posetio Trsatsko svetilište 2003.).
U samom kaštelu se, osim vidikovca, nalazi jedna interesanta građevina koja podseća na rimske hramove sa natpisom Mir Junaka. To je zapravo mauzolej porodice Nugent u čijem vlasništvu je nekada bila ova tvrđava. Ulaz u mauzolej čuvaju dva mitska bića sa glavama petla, telom zmaja i repom zmije, koji su inače poznati kao trsatski zmajevi.
Prema legendi, pre mnogo vekova, iznad Trsata je živeo jedan zmaj koji je čuvao grad i čiji najveći neprijatelj je bila džinovska hobotnica. Jednog dana, neka devojčica je crtala brodiće na obali mora, a zmaj ju je nadgledao, pazivši da se hobotnica ne pojavi. Utom je došao gradonačelnik, devojčicin otac, koji joj je rekao da sada moraju da idu, obećavši da će sutra moći opet da dođe na isto mesto — a to je naravno čula i hobotnica.
Sutradan je hobotnica ščepala devojčicu i onda je nastala borba između zmaja i nje. Zmaj je ubrzo oslobodio devojčicu a onda i pokorio hobotnicu, koje je završila u ribarnici. Shvativši da se previše zbližio sa ljudima, zmaj je odleteo u nepoznatom pravcu, a devojčicin otac je u znak zahvalnosti ovom biću podigao dve statue koje čuvaju mir u Rijeci.
Eto, to vam je ukratko Rijeka — grad u kome ćete za svega nekoliko sati videti rimske ostatke, srednjevekovne crkve, prelepe palate, tvrđavu nad kojom je nekada leteo trsatski zmaj i naravno more. Možda se nećete okupati u Rijeci (iako ima i nekoliko plaža, od kojih je najpoznatija Kantrida nedaleko od stadiona), ali naučićete nešto o slavnoj gradskoj pomorskoj i brodograditeljskoj istoriji. A kao što rekoh i na početku, Rijeka može i da vam bude odlična baza za obilazak drugih primorskih mesta i ostrva u Hrvatskoj.
Ukoliko ste već posetili Rijeku, voleli bismo da čujemo i vaše utiske iz ovog lepog hrvatskog grada. Takođe bi nam značilo i da nas zapratite na Instagramu i Fejsbuku. Hvala vam što nas čitate! 🙂
Bas, bas lepo!
Divna je Rijeka. 🙂